52

Thế rồi bà mẹ vợ tôi lăn ra ốm nặng. Bác sĩ sau khi khám bệnh nói riêng cho vợ chồng tôi hay là bà không qua khỏi được rồi. Tôi đem hết sức mình mà trông nom chạy chữa cho mẹ vợ tôi. Tôi làm như vậy vì chính người bệnh và cũng vì người vợ mà tôi hết lòng thương yêu nữa, nhưng xét theo một ý nghĩa rộng lớn hơn, tôi cảm thấy như mình đang giúp đỡ tất cả loài người. Hiển nhiển là theo một ý nghĩa nào đó, tôi vẫn hằng chờ đợi một cơ hội như thế để chứng tỏ với chính mình rằng thật ra, từ trước đến giờ, mình vẫn không đến nỗi là kẻ chẳng làm nên cơm nên cháo gì, chẳng làm được điều gì ích lợi cho người khác. Đó là lần đầu tiên kể từ khi tách rời thân mình ra khỏi thế gian, tôi có thể cảm thấy là mình vẫn có thể làm được một việc tốt lành. Không còn một cách giải thích nào khác cho tâm trạng tôi nữa ngoài việc bảo rằng tôi đang tìm kiếm cách nào để giảm tội cho mình được nhẹ bớt.

Bà mẹ vợ tôi qua đời. Thế là chỉ còn trơ trọi có tôi với nhà tôi. Nhà tôi quay qua nhìn tôi mà nói: "Bây giờ trên đời này em chỉ còn có một mình anh để mà trông cậy đó thôi". Tôi nhìn nàng tự dưng thấy mắt mình tràn lệ. Làm sao mà nhà tôi có thể trông cậy tôi trong khi chính tôi chỉ là kẻ chẳng có thể trông cậy trong bất cứ việc gì. Tôi nghĩ thầm nhà tôi thật là người đàn bà bất hạnh. Và có hôm tôi buột mồm nói tuột ra như vậy. Nhà tôi lại hỏi lại: "Tại sao anh lại nói thế?". Nàng làm sao hiểu được ý tôi và tôi cũng chẳng làm sao nói rõ cho nàng hay được. Thế là nhà tôi khóc thút thít và còn nói với giọng giận hờn: "Chỉ vì anh cứ nhìn con này theo cái lối nhìn méo mó cong queo nên anh mới nói ra được những điều khó nghe như vậy".

Sau khi mẹ vợ tôi qua đời, tôi cố gắng đối xử với nhà tôi thật dịu dàng, tử tế - chẳng phải chỉ vì tôi thương yêu nhà tôi mà thôi đâu. Sự dịu dàng tử tế của tôi không phải chỉ vì một cá nhân, không hề tách rời khỏi một bối cảnh rộng lớn hơn nhiều. Việc tôi ra sức trông nom săn sóc cho bà mẹ vợ cũng không ngoài một ý nghĩa như thế. Nhà tôi có vẻ vui lòng ra mặt nhưng trong sự vui lòng đẹp dạ của nàng dường như vẫn có thấp thoáng một đốm đen nẩy ra từ việc nhà tôi vẫn không sao hiểu rõ được tôi. Xin chú nhớ cho rằng tôi nghĩ là sự thắc mắc khó chịu của nhà tôi có lẽ cũng chẳng hề tăng hay giảm chút nào nên như nàng hiểu rõ được tôi hơn. Quả thật tôi nghĩ rằng nàng rất có thể lại còn thấy khó chịu hơn là đằng khác. Đàn bà chẳng nhiều thì ít, vẫn thường có cái thói muốn được người ta đem tử tế thương yêu mà dồn vào hết cho riêng mình chẳng buồn nghĩ đến sự thiệt thòi cho bất cứ ai khác. Ít nhất tôi cũng nhận thấy là cái khuynh hướng này ở người đàn bà mạnh mẽ hơn nơi đàn ông rất nhiều.

Có lần nhà tôi hỏi tôi: "Liệu có bao giờ tấm lòng người đàn ông với tâm hồn người đàn bà kết hợp với nhau để tr là một hay không, hả anh?". Tôi trả lời một cách lững lờ: "Có thể khi họ còn trẻ". Nhà tôi ngồi yên lặng một lúc có lẽ đang hồi tưởng tới quá khứ của chính mình, đang khẽ buông tiếng thở dài. Từ đó trở đi, một hình ảnh đáng sợ không biết từ đâu thỉnh thoảng len lỏi vào trong lòng tôi. Thoạt đầu dường như ngẫu nhiên ào ào xô tới làm cho tôi ngỡ ngàng đến ngộp thở. Tuy nhiên dần dà khi lòng tôi đã quen chịu đựng - có thể là đáp ứng nữa - thì tôi thường hỏi phải chăng cái mối lo sợ không tên ấy chẳng phải đã từ bên ngoài ào tới mà chính ra đã tiềm ẩn ngay trong đáy lòng tôi ngay từ lúc tôi sinh ra làm người. Thế rồi tôi ngẩn ngơ tự hỏi phải chăng là mình đã trở thành loạn trí mất rồi nhưng tôi vẫn không muốn đi đến bác sĩ hay một người nào khác để hỏi han gì hết.

Tôi cảm thấy một cách hết sức sâu sắc sự tội lỗi của nhân gian. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã đi thăm mộ K đều đều mỗi tháng. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã ra công chăm nom săn sóc mẹ vợ tôi trong thời gian bà ngã bệnh và hết sức ăn ở dịu dàng tử tế với nhà tôi. Chính vì cảm thấy thế mà tôi đã đi đến chỗ sẵn sàng chịu đựng roi vọt từ tay của cả những kẻ đứng bên đường. Sau khi đã dần dà trải qua các giai đoạn này, tôi chợt có ý nghĩ là thay vì chịu đựng roi vọt nơi tay người giá như tôi chịu đựng roi vọt nơi tay chính mình có lẽ lại hay hơn nhiều đấy. Thế là tôi bắt đầu nghĩ đến việc tự tìm cái chết. Tôi bắt đầu thấy tự sát chẳng những đã đúng mà lại còn hay nữa kia. Cuối cùng tôi quyết định sống vật vờ như thể là mình đã chết rồi.

Tôi tự hỏi không biết kể từ khi quyết định sống cũng như chết cho đến nay đã được bao nhiêu năm rồi. Nhà tôi và tôi tiếp tục sống cuộc đời êm ả như ban đầu. Nhất định là vợ chồng tôi chẳng hề khổ sở lấy mảy may, có thể nói còn hạnh phúc nữa là khác. Tuy nhiên vẫn luôn luôn có cái đốm đen quái quỷ kia nó cứ ngăn cách hai vợ chồng tôi mãi, không làm sao xua đuổi đi được, nó cứ nằm chình ình, quệt một vệt dài trên hạnh phúc của nhà tôi. Nhà tôi vẫn thường thấy được cái đốm đen ấy. Ngay lúc này đây, khi nghĩ đến cái đốm đen quái quỷ ấy, tôi cũng chẳng biết làm gì hơn là thương xót cho nhà tôi không biết đâu mà kể.