7

Mùa hè năm sau, tôi trở về quê lần thứ ba. Như thường lệ, tôi nóng lòng sốt ruột chờ cho qua kỳ thi cuối năm rồi hối hả, vội vàng xa lánh Tokyo càng sớm càng hay. Thực vậy, tôi nhớ quê nhà, nhớ ghê nhớ gớm. Dĩ nhiên chú biết là bầu không khí nơi làng quê mình, thật không giống bầu không khí ở bất cứ nơi nào khác. Ngay cả đất đai hình như cũng có một mùi vị riêng biệt. Ngoài ra, tôi còn muốn tô thắm lại trong ký ức của mình những hình ảnh dễ yêu dễ mến của cha mẹ cho lòng mình được ấm lại. Tôi cứ ngong ngóng trông chờ tháng bảy, tháng tám, để có thể về sống yên ổn, ấm êm trong những khung cảnh quen thuộc y như con rắn cuộn mình trong hang ổ mỗi khi mùa đông trở về.

Tôi lại còn ngây ngô đến độ tin rằng vấn đề hôn nhân giữa mình với cô em họ như vậy là đã được giải quyết xong xuôi, chẳng còn có gì phải bận tâm suy nghĩ nữa. Tôi tin rằng là sống ở trên đời một khi mình đã công khai gạt phắt điều gì không thích thì chắc chắn là sau đó, mình sẽ được yên thân và chẳng còn có gì mà nói nữa rồi. Vì vậy, tôi vẫn thản nhiên, không bận tâm nghĩ ngợi gì đến việc mình không chịu cúi đầu chiều theo ý chí và hy vọng của ông chú. Cả một năm qua, chẳng hề mảy may bận tâm nghĩ đến việc ấy, đến dịp hè, tôi lại trở về quê nhà với dáng vẻ hớn hở vui mừng như thường lệ.

Nhưng thái độ của ông chú đối với tôi đã thay đổi hẳn. Ông không còn niềm nở, vồn vã đón tiếp tôi trở về như mọi năm. Tuy nhiên, vì là một thanh niên dễ dãi, thế nào xong thôi, chẳng để ý đến việc gì hết nên mãi đến bốn, năm ngày sau khi trở về đến nhà, tôi mới nhận thấy điều đó. Có một vài cơ hội đã khiến tôi bắt đầu nhận thấy điều này và khi nhìn quanh mình, tôi mới thấy chẳng phải chỉ có ông chú đã trở nên xa cách và cả bà thím cùng cô em họ cũng thế nữa. Ngay đến thằng con trai lớn của ông chú tôi - từ lâu vẫn thường viết thư hỏi thăm về việc học hành vì nó cho biết sau khi tốt nghiệp trung học muốn lên học một trường Cao Đẳng Thương Nghiệp trên Tokyo - đến lúc này cũng cư xử với tôi một cách lạ lùng.

Trong thâm tâm, tôi băn khoăn suy nghĩ: "Tại sao mà lòng dạ mình lại thay đổi hẳn thế này?". Nhưng câu hỏi vừa được nêu ra đã được thay đổi thành: "Tại sao mà lòng dạ họ đã thay đổi hẳn thế này?". Rồi đột nhiên tôi cảm thấy rằng hai đấng sinh thành đã khuất núi của tôi nay đã vén cao màn che trước con mắt lơ mơ đù đờ của tôi để cho tôi nhìn rõ bộ mặt cuộc đời. Chú ạ, tự một nơi nào đó trong đáy lòng tôi, tôi tin tưởng rằng tuy đã xa lánh cõi đời từ lâu, cha mẹ tôi vẫn thường yêu thương chăm sóc tôi y như khi các người còn sống. Tôi không nghĩ là do đến lúc đó cái óc lý luận của mình hãy còn mịt mờ nhưng trong đầu óc cũng như trong mạch máu tôi, quả đã có một khối mê tín từ ông bà tổ tiên truyền lại. Tôi cho là cái khối ấy đến lúc này vẫn còn ẩn chìm tại đó.

Tôi đi một mình đến ngọn đồi nơi chôn cất cha mẹ tôi và quỳ xuống trước mộ, nửa phần thương nhớ, nửa phần biết ơn. Và như thể hạnh phúc mai sau của tôi hoàn toàn nằm trong tay những người nằm yên dưới mặt đá lạnh. Tôi cầu nguyện cha mẹ trông nom che chở cho mình. Đọc đến đây, có thể là chú thấy buồn cười - và tôi sẽ không trách móc nếu chú thấy buồn cười như vậy. Nhưng con người tôi vốn như thế đấy.

Bất thình lình, dường như cuộc đời tôi đã lật ngược hẳn lại như người ta vừa lật ngược bàn tay. Trước đó, đã có lần tôi ải qua kinh nghiệm như thế này, tôi nghĩ là vào khoảng tôi mười sáu hay mười bảy gì đó, tôi đã bàng hoàng sững sờ khi khám phá ra rằng trong cuộc đời này, quả có cái đẹp. Tôi dụi mắt nhiều lần, không tin vào những gì mình thấy, thế rồi lòng tôi gào lên: "Ôi, đẹp ơi là đẹp!". Chính vào khoảng mười lăm mười sáu - theo lối nói thông thường mà con trai con gái bắt đầu biết nói đến yêu đương. Tôi không khác gì những đứa con trai, con gái thông thường và đó là lần đầu tiên trong đời, tôi nhìn thấy đàn bà con gái là tiêu biểu cho cái đẹp trần gian. Con mắt tôi vẫn bao lâu không nhìn thấy sự hiện hữu của người khác phái, bất chợt mở choàng, giương to để thấy một khung trời mới mẻ đang phơi bày ngay trước mặt mình.

Cái ý thức bất chợt của tôi về sự thay đổi thái độ nơi ông chú - theo ý tôi, cũng là một kinh nghiệm tương tự. Tôi đã nhìn thấy ông chú tôi cùng toàn thể gia đình ông ta như những con người hoàn toàn khác lạ. Tôi thấy bàng hoàng, kinh ngạc. Và tôi bắt đầu dự cảm là nếu không chuẩn bị sẵn thì đời mình khốn đốn đến nơi, mình sẽ không biết đường nào mà lần, trừ phi mình sẵn sàng đối phó với mọi sự.