2

Tôi lén kéo mẹ ra một chỗ hỏi dò về tình trạng thầy tôi.

"Thầy con cứ ra ngoài vườn đi đi lại lại như thế liệu có được hay không?"

"Bây giờ ông ấy dường như chẳng việc gì cả. Có lẽ thầy con đã khỏe hẳn rồi cũng nên."

Mẹ tôi có vẻ lơ là một cách lạ lùng. Thật giống hệt những người đàn bà suốt đời sống quanh quẩn nơi rừng rú ruộng đồng xa hẳn chốn đô th mẹ tôi hoàn toàn mù tịt chẳng biết tí gì về những vấn đề như thế. Tôi hơi bực mình khi nhớ lại là trước đây lúc thầy tôi mới ngất đi lần đầu, mẹ tôi đã tỏ ra kinh ngạc hãi hùng biết chừng nào.

"Nhưng dạo đó, bác sĩ bảo bệnh này nặng lắm cơ mà!"

"Do đó, mẹ mới nghĩ thực không gì lạ lùng cho bằng thân thể con người. Bây giờ thử nhìn thầy con mà xem - mặc dù bác sĩ cứ âu lo, trông thầy con thực là khỏe khoắn. Thoạt tiên, mẹ cũng lo lắm và cố gắng can ngăn không để cho thầy con đi lại quá nhiều nhưng tính khí thầy con ra sao, hẳn con thừa biết. Dĩ nhiên là ông ấy cố gắng giữ gìn nhưng vẫn tỏ ra vô cùng bướng bỉnh. Ông ấy cứ nhất định cho là mình đã khỏe khoắn hẳn rồi, mẹ có nói gì ông ấy cũng để ngoài tai.

Tôi nhớ lại lần trước, khi tôi về nhà, cái thái độ vô lý của thầy tôi cứ nằng nặc đòi ra khỏi giường để đi đi lại lại. Sau khi rửa mặt cạo râu, ông cứ khăng khăng một điều "Bây giờ thầy khỏe hẳn rồi. Mẹ con cứ làm cuống quýt tít mù cả lên thôi, nào có gì đâu?" Nhớ lại việc ấy, tôi mới thấy chẳng phải chỉ có mẹ tôi mới là người đáng trách. Tôi đã định bụng nói phăng "Nhưng mẹ phải để ý cẩn thận đến bệnh trạng của thầy mới được, dù cho thầy con có tỏ ra chẳng chút quan tâm" xong rồi lại thôi, tôi không nói năng gì nữa. Nghĩ lại cho cùng kể ra trách móc bà thì cũng không phải. Thay vì thế, tôi chỉ nói lại cho mẹ tôi hay tất cả những điều tôi biết về tính chất căn bệnh thầy tôi. Dĩ nhiên phần lớn những hiểu biết của tôi chỉ là những điều Tiên Sinh cùng bà vợ đã nói cho tôi hay ngày trước. Mẹ tôi có vẻ không chú ý gì nhiều mà cũng chẳng tỏ ra xúc động gì lắm. bà chỉ đưa đẩy câu chuyện đại khái như "Thế hả? Người vợ cũng chết vì một chứng bệnh ư? Thế thì ghê quá nhỉ! Thế khi qua đời bà ta được bao nhiêu tuổi?"

Tôi đành bỏ mọi ý định thuyết phục mẹ tôi về tính cách nghiêm trọng của bệnh trạng thầy tôi và quyết định nói thẳng với thầy tôi còn hơn. Thầy tôi chú ý nghe những lời tôi nói hơn mẹ tôi nhiều. Ông nói:

"Hẳn là con nói đúng. Nhưng xét cho cùng, tấm thân thầy là của riêng thầy, thầy phải biết những gì có lợi, những gì có hại cho tấm thân thầy chứ. Chỉ cần dựa vào kinh nghiệm trong bấy nhiêu năm, thầy cũng phải hiểu rõ hơn ai hết là phải giữ gìn cẩn thận." Khi tôi kể lại những lời thầy tôi nói cho mẹ tôi nghe, bà nhăn nhó mỉm cười mà nói: "Thấy không? Mẹ đã bảo con mà!"

"Nhưng mẹ ạ! nói gì thì nói, thầy cũng biết là mình chẳng còn sống thêm được bao lâu. Đó là lý do khiến cho thầy vui mừng đến thế khi thấy con tốt nghiệp trở về. Chính thầy đã bảo con là thực may mắn vô cùng mới được thấy con tốt nghiệp về nhà trong khi thầy con khỏe mạnh chứ không phải là sau khi thầy đã nhắm mắt lìa đời như thầy vẫn hằng lo sợ." Mẹ tôi đáp:

"Ối, ông ấy nói một đằng, làm một nẻo, bố ai mà biết được. Trong bụng ông ấy vẫn nghĩ thầm là khỏi bệnh rồi đấy."

"Vậy ư?"

"Chứ còn gì nữa. Ông ấy cứ nghĩ là sẽ còn sống thêm được mười năm hoặc mai mươi năm nữa cơ đấy. Đúng vậy, quả thực cũng có đôi khi ông ấy nói với mẹ những điều nghe thật não lòng. Vào mới hôm nọ đây này, ông ấy bảo mẹ: "Bà nó này! Có vẻ như tôi chẳng sống thêm được bao lâu nữa đâu. Một mai tôi nằm xuống thì bà sẽ làm gì nhỉ? Liệu bà có ý định sống lẻ loi một mình trong căn nhà này nữa không?"

Tôi tưởng tượng trong óc hình ảnh căn nhà miền quê cũ kĩ, rộng rãi như thế này mà vắng bóng thầy tôi, chỉ có một mình mẹ tôi sống lẻ loi trong đó. Một khi thầy tôi không còn, liệu có thể giữ lại căn nhà này nữa không? Liệu tôi có an lòng rời bỏ ngôi nhà trở lên Tokyo sinh sống mà không lo âu thắc mắc gì được hay không? Và trong lúc ngồi thừ người nhìn mẹ tôi, tôi thấy bắt đầu nhớ đến lời dặn dò nhắc nhở của Tiên Sinh thúc giục tôi cố gắng chiếm cho được phần tài sản chia cho mình trong khi thầy tôi còn khỏe mạnh.

Thế rồi mẹ tôi nói:

"Thôi cứ an lòng, con ạ! Có ai sắp chết mà lại cứ nói nhai nhải là mình sắp chết bao giờ đâu? Mặc dù thầy con bảo là mình chẳng còn sống được bao lâu nhưng có thể ông ấy lại còn sống được thêm nhiều năm nữa đấy. Hơn nữa, chính bọn mình đây, cứ đinh ninh là khỏe mạnh, mới thật sự bất trắc, gặp nguy khốn lúc nào cũng chẳng hay đấy!"

Tôi tự hỏi không biết là mẹ tôi có thực bụng cho rằng ý nghĩ của mình vững vàng chắc chắn hay không nên cứ lặng lẽ ngồi nghe bà nói lăng nhăng những câu chuyện vớ va vớ vẩn.